Postępowanie z odpadami medycznymi w gabinecie lekarskim

Postępowanie z odpadami medycznymi w gabinecie lekarskim

Postępowanie z odpadami medycznymi nie dla wszystkich gabinetów lekarskich jest w pełni oczywiste i wiadome. Dlatego przygotowaliśmy artykuł, z którego dowiesz się, m.in. jak klasyfikować odpady medyczne, do jakich worków je wrzucać, w jakich warunkach przechowywać odpady medyczne przygotowane do utylizacji oraz jakie inne obowiązki nakłada na Ciebie prawo. Poznaj wszystkie procedury postępowania z odpadami medycznymi.

Ustawa o odpadach medycznych

Rozporządzenie z 24 listopada 2017 roku obliguje podmioty medyczne między innymi do oznaczania worków i pojemników służących do przechowywania odpadów. Brak przestrzegania prawa grozić może poważnymi sankcjami. Sposób prawidłowego gospodarowania odpadami medycznymi w gabinecie lekarskim reguluje natomiast Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi z dnia 5 października 2017 r.

W związku z Rozporządzeniem powinieneś wyposażyć swój gabinet w powszechnie dostępną instrukcję postępowania z odpadami medycznymi. Worki należy umieszczać na stelażach lub w sztywnych pojemnikach. W związku z ryzykiem zakażenia, krawędź worka powinna być wywinięta na szerokość około 20 cm. Pojemniki i worki wypełniaj nie więcej niż do 2/3 ich objętości. Dzięki temu będziesz mógł bezpiecznie je zamknąć. Nie otwieraj ponownie raz zamkniętych pojemników lub worków. Jeśli dojdzie do uszkodzenia pojemnika albo worka, umieść go w większym, nieuszkodzonym worku lub pojemniku.

Oznakowanie worków i pojemników na odpady medyczne

Bardzo istotną kwestią jest zmiana odnosząca się do aspektu oznakowania identyfikującego worek z odpadami medycznymi bądź też pojemnika. Jakie informacje powinny znajdować się na pojemniku bądź worku z odpadami medycznymi? Zakres ten obejmuje:

  • nazwę wytwórcy odpadów medycznych,
  • nr REGON wytwórcy,
  • numer księgi rejestrowej wytwórcy w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą wraz z podaniem organu rejestrowego,
  • umieszczanie napisu „materiał zakaźny dla ludzi” (w sytuacji) wysoce zakaźnych odpadów medycznych,
  • datę i godzinę otwarcia (rozpoczęcia użytkowania) oraz godzinę zamknięcia.

Meringer przygotował dla Państwa znaczące ułatwienie, w postaci etykiety, którą można przykleić na worki lub pojemniki na odpady medyczne.

Na każdym worku czy pojemniku służącym do przetrzymywania odpadów medycznych w widocznym miejscu powinieneś umieścić etykietę. Oznakowanie identyfikacyjne musi zawierać obligatoryjne informacje takie jak:

  • kod odpadów (sześciocyfrowy),
  • nazwę wytwórcy odpadów,
  • numer REGON wytwórcy odpadów,
  • dwunastocyfrowy numer księgi rejestrowej wytwórcy odpadów medycznych w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą wraz z podaniem organu rejestrowego,
  • organ rejestrowy (dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą jest to wojewoda),
  • datę i godzinę otwarcia (moment wrzucenia pierwszego odpadu),
  • datę i godzinę zamknięcia pojemnika lub worka (moment trwałego zamknięcia).

Ważne!

W przypadku odpadów medycznych wysoko zakaźnych, oprócz etykiety na worku/pojemniku umieszcza się również znak ostrzegający przed zagrożeniem biologicznym. Poniżej natomiast powinien się znaleźć napis: ,,MATERIAŁ ZAKAŹNY DLA LUDZI”.

Kody odpadów medycznych – klasyfikacja

Klasyfikacja odpadów medycznych składa się z 3 zasadniczych grup:

  • zakaźne,
  • niebezpieczne inne niż zakaźne (tzw. specjalne),
  • inne niż niebezpieczne (pozostałe).

W poszczególnych grupach wyróżnia się podgrupy odpadów medycznych, którym nadano kody klasyfikacyjne. Poniżej znajdziesz oznaczenia odpadów medycznych.

Kody odpadów medycznych zakaźnych

Pierwszą grupę stanowią odpady zakaźne, czyli te najbardziej niebezpieczne, które mogą powodować choroby zakaźne u ludzi lub innych żywych organizmów.

Kody odpadów medycznych niebezpiecznych innych niż zakaźne

Do drugiej grupy, tj. odpadów niebezpiecznych, zalicza się substancje chemiczne, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do przyjęcia, że wywołują choroby niezakaźne u ludzi albo innych żywych organizmów lub mogą być źródłem skażenia środowiska.

Kody odpadów medycznych pozostałych

Trzecią grupę tworzą odpady nieposiadające właściwości niebezpiecznych.

Segregacja odpadów medycznych

Worki i pojemniki na odpady medyczne powinny być cały czas dostępne w pomieszczeniach, w których powstają odpady. Do segregacji odpadów medycznych powstających w gabinetach lekarskich wykorzystuje się worki/pojemniki w 3 kolorach:

  • czerwonym
  • żółtym
  • innym niż czerwony i żółty, czyli opcjonalnie niebieskim, czarnym lub zielonym.

Worki/pojemniki kolory czerwonego używaj do najbardziej niebezpiecznych odpadów medycznych mogących wywoływać choroby zakaźne u ludzi lub innych organizmów żywych (kody 18 01 02*, 18 01 03*, 18 01 80*, 18 01 82*).

Worki do tego typu odpadów muszą być:

  • jednorazowego użycia,
  • wykonane z folii polietylenowych,
  • nieprzeźroczyste,
  • wytrzymałe,
  • z możliwością jednokrotnego zamknięcia,
  • odporne na działania wilgoci i środków chemicznych.

Wyjątek stanowią tutaj odpady o ostrych końcach i krawędziach. Te powinny trafiać do jednorazowych, sztywnych pojemników, odpornych na działanie wilgoci oraz na przekłucie bądź przecięcie, nadających się do dezynfekcji i z możliwością szczelnego zamknięcia.

Ważne!

Worki i pojemniki powinny znajdować się w miejscu powstawania odpadów. Worki/pojemniki koloru żółtego stosuj w przypadku odpadów medycznych mniej niebezpiecznych (18 01 06*, 18 01 08*, 18 01 10*). Worki/pojemniki w kolorze innym niż czerwony i żółty używaj na pozostałe odpady medyczne (18 01 01, 18 01 04, 18 01 07, 18 01 09, 18 01 81).

Zasady segregacji odpadów medycznych – dobre praktyki

Niektóre z odpadów medycznych, standardowo zaliczane do zakaźnych (kod 18 01 03*) i przechowywane w lodówce, wbrew pozorom można zakwalifikować do kodu 18 01 04. Fartuchy niezabrudzone płynami ustrojowymi nie wymagają przecież zachowania specjalnych wymagań temperaturowych. Tym samym zyskasz miejsce w lodówce, w której standardowo przechowujesz odpady medyczne zakaźne.

Odpadów opakowaniowych z papieru, tektury, szkła czy tworzyw sztucznych nie powinieneś klasyfikować jako komunalnych. Ze względu na znacznie większą ich ilość niż powstaje w gospodarstwie domowym, jest to nadużycie. Staranna selekcja odpadów opakowaniowych pozwoli natomiast na ich sprzedaż na rynku zbytu opakowań. Ma to szczególne znaczenie w przypadku większych jednostek, na przykład przychodni.

W większych jednostkach typu przychodnie na etykiecie warto umieścić symbol/skrót właściwy dla konkretnego gabinetu. Dodatkowe oznaczenie pozwoli szybko zidentyfikować wytwórcę odpadów. W razie stwierdzenia ewentualnych uchybień, bez problemu będzie można wskazać odpowiadającą za nie jednostkę. Na każdym worku czy pojemniku służącym do przetrzymywania odpadów medycznych w widocznym miejscu powinieneś umieścić etykietę.

Magazynowanie odpadów medycznych

Magazynowanie odpadów medycznych regulują nowe przepisy – powinny one być gromadzone w workach lub w pojemnikach, w miejscu ich powstawania. Zajmować się tym powinny osoby udzielające świadczeń zdrowotnych, które po zebraniu odpadów medycznych, winny je niezwłocznie przekazać do pomieszczania lub urządzenia, oczywiście przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności. Istotna zmiana, która zaszła w kwestii wyglądów worków - nie obowiązuje obecnie wymóg nieprzezroczystości worków. Worki na odpady medyczne oraz pojemniki nie powinny być wymieniane, nie rzadziej niż co 72 godziny. Warto jednak zaznaczyć, że wysoce zakaźne odpady medyczne można przechowywać w miejscu nie dłużej niż 24 godziny.

W zależności od koloru worka, przechowujemy w nim określony rodzajów chemikaliów bądź substancji. W workach w kolorze czerwonym gromadzi się między innymi pojemniki na krew. W workach w kolorze żółtym zaś odczynniki chemiczne lub chemikalia (zawierające substancje niebezpieczne). Zużyte narzędzie chirurgiczne, powinny być umieszczana w workach, mający inny kolor niż żółty i czerwony. Istnieje wymóg wietrzenia pomieszczeń, gdzie znajdują się odpady medyczne. Ponadto miejsce takie winno: być utrzymywane na bieżąco w czystości, być zadaszone i zabezpieczać przed wpływem czynników atmosferycznych, lecz również być zabezpieczone przed zwierzętami, gryzoniami oraz owadami. Dodatkowo miejsce powinno być zabezpieczone przed dostępem osób nieupoważnionych. Kolejnym ważnym aspektem jest konieczność posiadania uszczelnionego podłoża i zorganizowanego dojazdu bądź też dojścia.

Przechowywanie odpadów medycznych do utylizacji

Odpady medyczne do momentu przekazania do utylizacji powinny być wstępnie magazynowane w odpowiednio przystosowanym do tego pomieszczeniu. Opcjonalnie może być to stacjonarne lub przenośne urządzenie chłodnicze, przeznaczone wyłącznie do tego celu. Przechowywanie odpadów medycznych powinno więc odbywać się w miejscu, które spełnia takie warunki jak:

  • posiadać niezależne wejście,
  • uniemożliwiać dostęp dla osób nieupoważnionych,
  • mieć ściany i podłogi wykonane z gładkich łatwo zmywalnych i umożliwiających dezynfekcję materiałów,
  • być zabezpieczone przez owadami, gryzoniami oraz innymi zwierzętami,
  • posiadać drzwi wejściowe bez progu, których szerokość i wysokość gwarantuje swobodny dostęp,
  • mieć miejsce lub boksy wydzielone i oznakowane w zależności od rodzaju magazynowanych odpadów,
  • posiadać wewnętrzny termometr,
  • posiadać wentylację zapewniającą podciśnienie i zapewniającą filtrację odprowadzanego powietrza,
  • być wyposażone w rozwiązania techniczne zabezpieczające przed rozprzestrzenianiem się magazynowanych odpadów medycznych oraz gromadzeniem ewentualnych odcieków.

Zakaźne odpady medyczne o 18 01 02* magazynuj w temperaturze do 10oC nie dłużej jednak niż 72 godziny. Odpady medyczne oznaczone kodami 18 01 03*, 18 01 06*, 18 01 08*, 18 01 10*, 18 01 82* magazynuje się w temperaturze pomiędzy 10oC a 18oC. Czas ich przechowywania nie może wtedy przekroczyć 72 godzin. Natomiast w temperaturze do 10oC maksymalnie jest to nawet 30 dni.

Nieobwarowane wymaganiami dotyczącymi temperatury przechowywania są odpady medyczne inne niż niebezpieczne o kodach 18 01 01, 18 01 04, 18 01 07, 18 01 09, a także 18 01 81. Mogą być wstępnie magazynowane tak długo, jak pozwalają na to ich właściwości, ale nie dłużej niż przez okres 30 dni. Późniejsza utylizacja odpadów medycznych jest dzięki temu bezpieczniejsza.

Postępowanie z odpadami medycznymi – wymogi higieniczne

Doprecyzowano wymogi w zakresie higieny osób po opuszczeniu pomieszczenia do magazynowania odpadów medycznych oraz stacjonarnego urządzenia chłodniczego. Oprócz wymogu obecności umywalki z zimną i ciepłą wodą, dozownika z mydłem oraz ręczników jednorazowych, dodano zapis o dostępności wody ciepłej i zimnej do celów porządkowych oraz wydzielenia miejsc do przechowywania czystych i zbierania brudnej odzieży dla osób przebywających w miejscu ich magazynowania.

Warto dodać, że przewidziano 18 miesięczny okres dostosowawczy, począwszy od wejścia w życie rozporządzenia, na dostosowanie pomieszczenia do wstępnego magazynowania odpadów medycznych i pomieszczenia i miejsca do dezynfekcji, mycia i przechowywania środków transportu wewnętrznego odpadów medycznych, do norm prawnych zawartych w rozporządzeniu. Pełna treść rozporządzenia znajduje się pod adresem: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/1975/1.

Search engine powered by ElasticSuite